تختروانچي در مصاحبه با نشريه آمريکايي:
آمريکا هم اجازه بازرسي از تأسيسات نظامي خود را نميدهد/عدم توافق پايان دنيا نيست
مجيد تخت روانچي در مصاحبه با بولتن دانشمندان هستهاي آمريکا به تشريح ديدگاههاي ايران در مذاکرات هستهاي با گروه 1+5 پرداخت.
به گزارش
سلام لردگان، به نقل از باشگاه خبرنگاران، تخت روانچي در ابتداي اين مصاحبه در پاسخ به اين سوال که گفته ميشود طرف غربي مواردي را به مذاکرات افزوده و اينکه آيا اکنون چارچوب مورد توافق در لوزان، بار ديگر در حال بحث و مذاکره است، گفت: آنچه آنجا (لوزان) به آن دست يافتيم، نوعي تفاهم بود و نه يک توافق، نوعي راهکار براي مسائل. تفاوت نيز در همين مسئله است. ما ذيل چتر اين تفاهم کلي کار ميکرديم. اما بايد بگويم که ما در لوزان زمان نداشتيم تا در مورد همه موضوعات وارد جزئيات شويم. بنابراين، ما به همراه شرکايمان سعي کرديم تا مسائلي را که براي هر دو طرف مهم بود، حل کنيم. وقتي راجع به کليات صحبت ميکنيد، ميتوانيد به سرعت کم و بيش با مسائل اعلام موافقت کنيد. اما وقتي وارد جزئيات ميشويد، زمان بر خواهد بود. گاهي اوقات، شما بايد پافشاري کنيد. بنابراين، نميتوان به سادگي و به سرعت به راهحل موضوعات دست يافت. اما ما داريم منطق لوزان را دنبال ميکنيم.
آقاي تخت روانچي در پاسخ به اين سوال که آيا موضوعات باقيمانده بيشتر سياسي است يا فني، افزود: بايد بگويم که هر دو: مسائلي مربوط به هر دو جبهه وجود دارد. نميخواهم اينجا وارد جزئيات شوم، چراکه در مرحله حساسي هستيم، اما در هر دو موضوع، هستهاي و تحريمها، همچنان مسائل فنياي وجود دارد که بايد حل شوند. صادقانه بگويم، تصميمات سياسياي هم وجود دارد که بايد اتخاذ شود.
وي ادامه داد: نکته ديگري که بايد بر آن تأکيد کنم، اين است که در لوزان ما در بعد هستهاي، بسيار وارد جزئيات شديم. اما در مورد تحريمها هم بحث کرديم، اما در مقايسه با آنچه در مسئله هستهاي به دست آمد، ما آنچنان (در تحريمها) پيش نرفتيم. بنابراين، اين اکنون از اهميت فوقالعادهاي برخوردار است. و همانطور که گفتم، اگر در مسئله هستهاي وارد جزئيات بيشتر ميشويم، بايد همينکار را در مورد مسئله تحريمها نيز انجام دهيم.
وي در مورد نقش مجلس در مذاکرات هم گفت: ميدانيد که، چند روز قبل مجلس قانوني را تصويب کرد و بعد هم (آن قانون) به تائيد شوراي نگهبان رسيد. ما نياز به تائيد آنها نداريم، اما وزارت خارجه بايد توافق را به مجلس ارائه کرده و هر 6 ماه نيز گزارش به روزشدهاي به پارلمان ارائه دهد. مجوزهاي ديگري نيز در توافق وجود دارد. به عنوان نمونه، ما بايد در چارچوب مصوب مجلس کار کنيم. مجلس در اين مسئله بسيار فعال است. تائيد پروتکل الحاقي بايد از طريق پارلمان انجام شود و ما معتقديم که علاوه بر پروتکل الحاقي، مجوزهاي اجرايي نيز بايد تائيد مجلس را داشته باشند. ما به عنوان دولت، بايد گوش به فرمان مجلس باشيم و آنها هستند که چارچوب فعاليت ما را مشخص ميکنند.
وي در مورد توان ايران در اجراي توافق هم گفت: اگر توافقي حاصل شود، بايد توافقي خوب باشد. اين چيزي است که همه ما ميخواهيم، نه فقط ايران. اين توافق بايد در چارچوب تعيينشده از سوي رهبري و مجلس باشد. در آن صورت، اجرا بسيار روان و ساده خواهد بود.
آقاي تخت روانچي سپس در مورد روند اجراي پروتکل الحاقي و دسترسيهاي مجاز از ديد ايران گفت: اول از همه ما بايد ببينيم که تعهدات بينالمللي ايران چيست. ما يک توافق پادماني با آژانس داريم که سالهاست بر اساس آن فعاليت ميکنيم. تاکنون مشکلي در مورد آن ابزار وجود نداشته است. همچنين پروتکل الحاقي نيز هست. ما آن را براي بيش از دو سال، بين سالهاي 2003 تا 2005 اجرا کرديم. آژانس دست بازي داشت تا هر طور ميخواهد به نقاط مختلف ايران رفته و هيچ مشکلي هم در مورد مکانهايي که آژانس ميخواست به آنجا برود و يا ميخواست صحبت کند، وجود نداشت. بنابراين، تا جايي که به سابقه اجراي (پروتکل الحاقي) از سوي ما مربوط ميشود، ما در آن سالها به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقي را اجرا کرديم و حتي يک مشکل نيز وجود نداشت. بازرسان کارشان را در ايران انجام دادند. ايران در عين حال ذيل کنوانسيون تسليحات شيميايي نيز به تاسيسات نظامي خود دسترسي داده است. بنابراين، ما مسئله اي با احترام به تعهداتمان بر اساس تعهدات بين المللي نداريم.
وي افزود: حالا داريم وارد يک مرحله جديد مي شويم. اگر توافق نهايي انجام شود، شامل پروتکل الحاقي خواهد بود. ما در متن به اجراي داوطلبانه پروتکل الحاقي اشاره کرده ايم. اين تا زماني است که اين به تائيد مجلس برسد. يعني به بخشي از قوانين ملي ايران بدل شود. بنابراين، اگر ما به توافق برسيم، ايران ملزم به پروتکل الحاقي مي شود که شامل دسترسي مديريت شده نيز هست.
آقاي روانچي افزود: خوب، اگر شما به تحولات اخير و اين سوال که آيا ايران دسترسي مديريت شده ارائه مي دهد يا نه، اشاره داريد، نمي توانيد آن ها را در خلا مورد بحث قرار دهيد. شما بايد ببينيد اين موضوعات در کجا و در چه قالبي مطرح شده است. اگر به ياد داشته باشيد، زماني که نوعي تفاهم در لوزان به دست آمد، ايده ارائه دسترسي به اماکن نظامي در همه زمان ها، همه نقاط و همه مکان ها، مطرح شد. اين امر موجب شد تا در مورد هدف واقعي اين مسئله، نوعي اضطراب در ايران شکل بگيرد. اينکه آيا اين مربوط به توافق است يا سر در آوردن از اينکه در نيروي نظامي ايران چه مي گذرد. ما به هيچ کس اجازه نمي دهيم وارد مجتمع هاي نظامي ما شود، چراکه پروتکل الحاقي به اين معني نيست که بازرسان هرکجا خواستند را بازديد کرده و دست بازي داشته باشند تا هرکاري خواستند انجام دهند يا با هرکس خواستند صحبت کنند. بلکه پروتکل الحاقي يعني دسترسي به نواحي مشخصي که مدرکي دال بر وجود خطاي ادعايي وجود داشته باشد و اسناد مربوط به آن هم بايد به اعضا ارائه شود.
وي افزود: فکر نمي کنم در آينده هيچ مشکلي در رابطه با اجراي پروتکل الحاقي وجود داشته باشد. مي دانيد، اين در مورد موارد خاص است، نه هر موردي. قطعا اين مسئله افراد را مضطرب مي کند. به عنوان نمونه، فکر نمي کنم ايالات متحده چنين اجازه اي دهد. اين حساسيت صرفا مختص ايران نيست، بلکه هيچ کشوري تاسيسات (نظامي) خود را باز نمي کند. و ايران هم از اين امر مستثنا نيست. ما تلاش کرديم با دادن دسترسي هاي روزانه، کار آژانس را ساده تر کنيم.
آرين طباطبائي که اين مصاحبه را با آقاي روانچي گرفته است، در ادامه در مورد روند برداشته شدن تحريم ها از ديد ايران سوال کرد، که ديپلمات ارشد ايراني در پاسخ گفت: از ابتداي مذاکرات، ما تأکيد داشتيم که هرآنچه ما بايد انجام دهيم، بايد همراستا و متناسب با آنچيزي باشد که طرف ديگر انجام مي دهد. منظورم اين نيست که هرچه ما در زمينه هسته اي انجام داديم، طرف ديگر هم همان را انجام دهد. اما نمي توان انتظار هم داشت که ما کارمان را انجام دهيم، تعهدمان را اجرا کنيم و بعد منتظر بمانيم تا طرف ديگر هم اين کار را انجام دهد. بنابراين، لازم است که تناسبي در اين زمينه وجود داشته باشد. ما هم به شرکايمان در 1+5 گفته ايم که ايران حاضر است برخي از گام ها در مسئله هسته اي (کار روي فردو، نطنز يا اراک يا هرچه مورد توافق قرار گيرد) را در مرحله اول انجام دهيم، مشروط بر اينکه اطمينان دريافت کنيم که طرف ديگر هم تعهدش را انجام مي دهد. فعلا داريم در مورد تمام اينها بحث مي کنيم. اما مسئله همزماني اين است که ايران سهم خود را انجام داده و همزمان آن ها هم سهم خود را. اما اين نبايد بر اين مبنا باشد که طرف ديگر منتظر بماند که ما کارمان را انجام دهيم و بعد آن ها در مورد آنچه ميخواهند انجام دهند، تصميم بگيرند. بنابراين، مسئله همزمان چيزي است که ما روي آن پافشاري کرده ايم و تصور مي کنم همکارانمان هم آن را درک کرده اند. آن ها همان فکري دارند که ما داريم و تصور مي کنم که مي توان اين موضوع را حل کرد.
وي در پاسخ به اين سوال که توافق يا عدم توافق چه تاثيري بر دولت دارد هم گفت: مي دانيد، ما با همه بسيار صادق بوده ايم. اگر توافق شود، به نفع ما خواهد بود، به نفع منطقه خواهد بود و به نفع 1+5. اين واقعا يک بحران ساختگي است. اما يک توافق براي آنکه پايدار باشد، بايد توافق خوبي باشد. اما در عين حال، توافق هم نشود، دنيا به سر نمي رسد. دولت کنوني تلاش مي کند از اتکا به نفت در اقتصاد فاصله بگيرد تا از اينکه گروگان قيمت نفت باشد، نجات يابد. بنابراين، اميدواريم طي سال هاي آينده اين وابستگي را به صفر برسانيم. مي دانيم که اين کار بسيار دشواري خواهد بود. هيچ کس نمي تواند انکار کند که نداشتن ارز خارجي، دشوار است. اما فکر مي کنم بهتر است که يا توافقي خوب داشته باشيم، يا در غير اين صورت به خودمان اتکا کنيم.
انتهاي پيام/